به منظور فرهنگ سازی و ارتقاء سطح دانش شهروندان در زمینه مضرات استفاده از کیسه‌های نایلونی، ۲۱ تیر ماه از سوی طرفداران محیط زیست روز بدون کیسه نایلکس نامگذاری شده است. ارتقای سطح آگاهی مردم در زمینه زیان های بهداشتی و محیط زیستی استفاده از کیسه های پلاستیکی از جمله اهداف مهم نامگذاری روز بدون نایلکس بوده است.

کیسه‌های پلاستیکی پس از اختراع پلاستیک در سال 1856 میلادی توسط «الکساندر پارکس» مهمان خانه‌های ما شده‌اند و در همین مدت زمان نه چندان طولانی توانسته‌اند اثرات مخرب زیادی بر جای بگذارند. در واقع زندگی مدرن علاوه بر رفاهی که برای انسان به همراه دارد گاه ضررهای جبران ناپذیری را نصیب او می‌کند.

براساس تحقیقات انجام شده تنها در ایران سالانه بیش از 3 میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود. بیشتر این پلاستیک‌ها نیز بادوام هستند و صدها سال طول می‌کشد تا به خودی خود تجزیه و نابود شوند. در دنیا تلاش‌هایی برای جلوگیری از آلودگی طبیعت به پلاستیک انجام گرفته است؛ سازمان ملل کنوانسیونی را وضع کرد که طی آن، تمام موادی که 21 تيرماه روز جهانی بدون پلاستيك و نايلكس نامگذاری شده، اساسا چنين نامگذاری‌های در شرايطی صورت می‌گيرد كه به وضعيت موجود درباره مسئله‌ای خاتمه داده شود و فرهنگ سازی درباب آن آغاز شود و استفاده اصولی‌تر و مناسب‌تری جايگزين آن شود.

روزی كه پلاستيك اختراع شد شايد مخترع آن همپای ساير مخترعين دنيا در اين فكر بود مشكلي را مرتفع كند و محصولی با منفعت و كاربردی را عرضه كند، غافل از اينكه طبق گفته‌ها وشنيده‌ها اولين پلاستيك‌های ساخته شده هنوز تجزيه نشده و احتمالا تا صدها سال بعد هم در طبيعت باقی خواهند ماند، به نحوی كه اكنون به معضلی بزرگ برای محيط زيست بدل شده است.

اگر وسيله‌هایی كه در طول زندگی مورد استفاده قرار می‌دهيم ارزيابی كنيم متوجه می‌شويم كمتر وسيله‌ای است كه در ساخت و بافتش از پلاستيك استفاده نشده باشد، از نايلكس‌های پلاستيكی خريد روزانه گرفته تا كامپيوترها، كيسه سرم‌های دارويی، ظروف غذايی يكبار مصرف، پوشش بسياری از وسايل برقی همه و همه از پلاستيك ساخته شده و اين امر نشان می‌دهد پلاستيك با اجزای زندگی انسان درآميخته و حتی سلامت وی تحت الشعاع و در شرايط بحرانی قرار داده است.

اگر بخواهيم توليد پلاستيك در سراسر جهان را بررسی كنيم شايد بتوان گفت مصداق تمام عيار فاجعه است و مصرف پلاستيك چندين برابر رشد داشته و سير صعودی را دراين زمينه نشان می‌دهد.

به گواه آمارها سالانه حدود 60 تا 100 ميليون بشكه نفت برای توليد كيسه‌های پلاستيكی مورد نياز است و سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی مانند ماهی، وال، دلفين، فك، لاك پشت، ماهی‌ها و پرندگان و پستانداران بر اثر بلعيدن كيسه‌های نايلونی و يا گير كردن در آنها دچار خفگی شده و از بين می‌روند كه اين مسئله عمق فاجعه را بخوبی نشان می‌دهد و اين در شرايطی است كه نبايد حيات هيچ موجودی در اثر وجود پلاستيك در محيط به خطر بيفتد، پلاستيك در واقع بيش از آنكه منفعت به بار بياورد زيان بار بوده و همانگونه كه اشاره شد باعث مرگ‌های خاموش بسياری ازگونه‌های جانوری شده است.

گذشته از اين، پلاستيك سلامتی انسان را نيز به خطر انداخته تا جايی كه می‌توان گفت هوا، غبار، آب و غذا می‌‌توانند براحتی ما را در معرض مواد شيميايی موجود در پلاستيك‌ها قرار دهند.

گفته می‌شود قرار دادن نان داغ در كيسه پلاستيكی باعث شكسته شدن شاخه‌های پليمری كيسه و ورود مونومر به داخل مواد موجود در آن و در نتيجه ورود به سيستم غذايی و بدن انسان خواهد شد كه در نهايت در دراز مدت منجر به سرطان می‌شود، همچنين نوشيدن چای و همچنين آب يخ زده در داخل ظروف پلاستيكی در صورت مداوم در دراز مدت می‌تواند موجب ايجاد سرطان‌های دستگاه گوارش شود، حتی گفته شده بلعيده شدن پلاستيك توسط موجوداتی كه به هر شكل منبع غذايي انسان هستند، می‌تواند بر سلامت انسان‌ها تاثيرگذار باشد، كه اين‌ها تنها نمونه‌هايی از تاثيرات پلاستيك بر سلامت انسان است.

البته بايد اذعان كرد سوزاندن و دفن كردن پلاستيك‌ها نيز كارساز نخواهد بود بلكه برعكس آنها را وارد زنجيره غذايی و آب‌های زيرزمينی خواهد كرد و نسل‌های آينده را مجبور خواهد كرد با اين بحران دست و پنجه نرم كنند.

بی‌ترديد با توجه به مضرات اين ماده در سلامت انسان و محيط زيست حركت‌هايی نياز است تا استفاده از پلاستيك كنترل شود، چرا كه در كشور ما و حتی استانی نظير استان كهگيلويه و بويراحمد بنظر می‌رسد اینگونه كه بايد و شايد به اين مسئله بها داده نشده و در سبد كالاهای خانواده همچنان اين ماده ديده می‌شود و سير صعودی و افزايشی نيز داشته و فرهنگ سازی خاصی نيز در اين زمينه صورت نگرفته و هيچ كدام از ما نيز خود را ملزم به رعايت اين مسئله نكرده‌ايم و شايد اصلا نسبت به تبعات آن آگاهی و اطلاعات لازم را نداريم و حتي شايد بتوان گفت هيچ گونه كلاس و غرفه آموزش و برنامه خاصی درطول سال دراين زمينه برگزار نشده است.

درحالي كه بسياری از كشورهای دنيا از مدتها پيش بفكر كنترل و كاهش مصرف اين ماده افتاده‌اند و قوانين و سياست‌های تشويقی و تنبيهی را در زمينه مصرف آن اعمال كرده‌اند. دراين ميان تغيير الگوی استفاده ازكيسه‌های پلاستيكی، استفاده از پاكت و كيسه‌های پارچه‌ای براي خريد، برنامه خريد كالاهايی با كمترين پلاستيك، فرهنگ‌سازی از طريق رسانه‌ها، جلوگيری دولت از خط توليد نايلكس و عرضه آن، ايجاد فضای مناسب برای بازيافت از جمله مهمترين راهكارهايی است كه می‌توان در زمينه كاهش و كنترل مصرف پلاستيك بكار گرفت.

پس همه با هم با نه گفتن و كنترل مصرف پلاستيك آينده زمين و محيط زيست را تضمين كنيم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *